Η πρόληψη αποτελεί το Α και το Ω για κάθε επαγγελματία υγείας. Συγκεκριμένα η προληπτική οδοντιατρική αφορά την πρόληψη της τερηδόνας, των παθήσεων των ούλων (αιμορραγία, ουλίτιδα, κτλ), του οδοντικού τραύματος και των ορθοδοντικών ανωμαλιών.
Αυτό είναι εφικτό με τις εξής ενέργειες:
1. Σωστό βούρτσισμα των δοντιών με οδοντόκρεμα που περιέχει απαραίτητα φθόριο
2. Χρήση οδοντικού νήματος
3. Χρήση φθοριούχων σκευασμάτων όπως στοματικό διάλυμα ή ειδικές τσίχλες
4. Διατροφή
5. Ασφάλεια κατά τις αθλητικές δραστηριότητες
6. Πρόληψη ορθοδοντικών προβλημάτων
7. Τακτικές επισκέψεις στον/στην παιδοδοντίατρο
8. Καθαρισμός και φθορίωση των δοντιών από τον/την παιδοδοντίατρο
Το στόμα έχει μεγάλη σημασία να είναι υγιές καθώς παιδιά με υγιή δόντια μασάνε ευκολότερα, κοιμούνται καλύτερα, μιλάνε πιο καθαρά και δείχνουν αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό τους. Έχουν καλύτερη γενική υγεία, αφού η κατάσταση των δοντιών επηρεάζει και το υπόλοιπο σώμα. Επίσης εάν και εφόσον χρειαστεί θεραπευτική παρέμβαση αυτή είναι πιο μικρής έκτασης, σύντομη χρονικά και φυσικά λιγότερο δαπανηρή.
Η πρόληψη ξεκινά από την ανατολή του πρώτου δοντιού μεταξύ 6-12 μηνών.
Βούρτσισμα
Είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να προστατέψουμε τα δόντια από την τερηδόνα και την ουλίτιδα και να ενισχύσουμε τη φυσική διαδικασία επιδιόρθωσης της αδαμαντίνης (το σμάλτο του δοντιού). Το βούρτσισμα απομακρύνει τη μικροβιακή πλάκα από την επιφάνεια των δοντιών και το οδοντικό νήμα απομακρύνει τα υπολείμματα τροφών και την πλάκα από τις περιοχές ανάμεσα στα δόντια που η οδοντόβουρτσα δε φτάνει να καθαρίσει. Το καθημερινό βούρτσισμα επίσης διατηρεί τα ούλα υγιή. Τα δόντια πρέπει να βουρτσίζονται 2 φορές την ημέρα (πρωί και βράδυ) με τις σωστές κινήσεις που μας έχει δείξει ο οδοντίατρος.
Το βραδινό βούρτσισμα είναι το σημαντικότερο! Κατά τη διάρκεια της νύχτας μειώνεται η παραγωγή του σάλιου, που ξεπλένει τα δόντια και βοηθά στη διαδικασία επιδιόρθωσης τους, επιταχύνοντας την καταστροφή από τα βακτήρια.
Πότε ξεκινάμε το βούρτσισμα;
Αρχίζουμε το βούρτσισμα πριν ακόμα εμφανιστεί το πρώτο δόντι καθώς χρειάζεται να καθαρίζονται τα ούλα του μωρού με μία βρεγμένη γάζα μετά το γάλα. Αυτό μαθαίνει στο μωρό πως μετά το γάλα ακολουθεί «βούρτσισμα» και χτίζουμε την συνήθεια!
Μπορούν μόνα τους τα παιδια να βουρτσίσουν αποτελεσματικά;
Μέχρι την ηλικία των 7-8 ετών όπου τα παιδιά αποκτούν την δεξιότητα και την λεπτή κινητικότητα των χεριών τους, οι γονείς πρέπει να επιβλέπουν και να βοηθούν το βούρτσισμα των δοντιών των παιδιών τους.
Ποια οδοντόβουρτσα να πάρω στο παιδί;
Οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες είναι καλύτερες μόνο εάν χρησιμοποιούνται σωστά δηλαδή δόντι δόντι χωρίς άσκοπα πέρα δώθε. Συνήθως μετά το τέλος του δημοτικού είναι ώριμα να χρησιμοποίησουν σωστά μία ηλεκτρική οδοντόβουρτσα.
Ποια είναι η κατάλληλη οδοντόκρεμα;
Όποια θέλει το παιδί αρκεί να περιέχει την κατάλληλη περιεκτικότητα φθορίου για την ηλικία και τον τερηδονικό του κίνδυνο.
Πρέπει να χρησιμοποεί οδοντικό νήμα το παιδί;
Το οδοντικό νήμα καθαρίζει τα ενδιάμεσα των δοντιών. Η χρήση του είναι βοηθητική για την αποφυγή ανάπτυξης τερηδόνας ανάμεσα στα δόντια. Χρησιμοποιείστε το κάθε βράδυ μετά το βούρτσισμα ώστε το φθόριο που έχει μείνει πάνω να φτάσει στις όμορες επιφάνειες. Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφορα είδη οδοντικού νήματος με ειδικές λαβές που εξυπηρετούν τους ενήλικες που βοηθούν τα παιδιά.
Πόσο συχνά πρέπει να πάμε στον παιδοδοντίατρο;
Ανάλογα με τον τερηδονικό κίνδυνο. Η Ελληνική Παιδοδοντική Εταιρεία, όπως και οι αντίστοιχες Αμερικάνικη και Ευρωπαϊκή συνιστούν εξέταση του παιδιού από παιδοδοντίατρο δύο φορές το χρόνο (κάθε 6 μήνες). Μερικά παιδιά όμως, χρειάζονται πιο συχνές επισκέψεις λόγω υψηλού κινδύνου προσβολής τους από την τερηδόνα, όταν παρατηρούνται ασυνήθιστες μορφές ανάπτυξης των δοντιών και των γνάθων ή όταν η στοματική υγιεινή στο σπίτι είναι προβληματική. Ο/η παιδοδοντίατρος θα σας προτείνει το ιδανικότερο πρόγραμμα παρακολούθησης για το παιδί σας.
Το παιδί μου δεν έχει θέμα με τα δόντια του. Γιατί πρέπει να πάω στον παιδοδοντίατρο;
Οι τακτικές επισκέψεις στον/στην παιδοδοντίατρο βοηθούν το παιδί να παραμένει χωρίς οδοντικά προβλήματα. Το καθάρισμα των δοντιών απομακρύνει την πέτρα που ερεθίζει τα ούλα και δημιουργεί τερηδόνα. Η τοποθέτηση φθορίου (φθορίωση) ανανεώνει την απαραίτητη ποσότητα φθορίου στο σμάλτο των δοντιών, δυναμώνοντας έτσι τα δόντια και κάνοντάς τα πιο ανθεκτικά στη τερηδόνα. Η λήψη ακτινογραφιών, όταν αυτό είναι απαραίτητο, οδηγεί στην έγκαιρη διάγνωση των οδοντικών προβλημάτων. Η υπενθύμιση των οδηγιών στοματικής υγιεινής για το σπίτι στο παιδί αλλά και τους γονείς και η στενή παρακολούθηση των διαιτητικών συνηθειών του παιδιού οδηγούν σε υγιή δόντια και ούλα. Επίσης, ο/η παιδοδοντίατρος μπορεί να χρειαστεί να τροποποιήσει το πρόγραμμα πρόληψης του παιδιού σας καθώς ο τερηδονικός κίνδυνος μεταβάλλεται καθόλη τη διάρκεια της ζωής. Για παράδειγμα, το παιδί σας μπορεί να χρειάζεται περισσότερο φθόριο, αλλαγές στη δίαιτά του ή τοποθέτηση προληπτικών καλύψεων οπών και σχισμών για τη διατήρηση καλής στοματικής υγείας.
Εκτός των παραπάνω όμως, ο/η παιδοδοντίατρος θα μιλήσει όχι μόνο στους γονείς αλλά κυρίως στο ίδιο το παιδί, με λέξεις και φράσεις εύκολα κατανοητά από αυτό, για την αξία της καθημερινής στοματικής υγιεινής στο σπίτι. Το παιδί σας θα ενθαρρυνθεί να φροντίζει υπεύθυνα τα δόντια του για να διατηρήσει το φωτεινό χαμόγελό του.
Φθορίωση
Είναι η τοποθέτηση φθορίου στα δόντια του παιδιού μετά τον καθαρισμό από τον/την παιδοδοντίατρο με σκοπό την ανανέωση του φθορίου στο σμάλτο των δοντιών, κάνοντάς τα έτσι πιο ανθεκτικά στην τερηδόνα. Προτείνεται να γίνεται κάθε 6-12 μήνες.
Φθόριο
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η πρόσβαση στο φθόριο αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα για την προστασία της στοματικής υγείας και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις για τη δημόσια υγεία. (FDI, IADR, WHO 2006:Global Consultation on Oral Health Through Fluoride).
Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια
Η χρήση του φθορίου για την πρόληψη της τερηδόνας έχει αποτελέσει πεδίο εκτεταμένης έρευνας, επί 66 έτη. Από τα περίπου 45.000 σχετικά επιστημονικά άρθρα που έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα αποδεικνύεται ότι, το φθόριο, είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για την πρόληψη της τερηδόνας και συγχρόνως ασφαλές για τη γενική υγεία του ανθρώπου, σε όλες τις ηλικίες εφόσον χρησιμοποιείται σωστά.
Το φθόριο είναι ιχνοστοιχείο που βρίσκεται στην φύση και, σε μικρές συγκεντρώσεις, σε τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά. Σε χώρες της Ευρώπης και στην Αμερική, το φθόριο έχει προστεθεί στο πόσιμο νερό και παρατηρήθηκε μείωση της τερηδόνας σε ποσοστό μέχρι 50%.
Η δράση του φθορίου είναι κυρίως τοπική. Απορροφάται από την αδαμαντίνη των δοντιών και την κάνει πιο ανθεκτική απέναντι στα οξέα που παράγουν τα μικρόβια που προκαλούν την τερηδόνα. Συγχρόνως έχει ήπια αντιμικροβιακή δράση στα μικρόβια της οδοντικής μικροβιακής πλάκας. Για τους παραπάνω λόγους, το φθόριο, θεωρείται απαραίτητο για τη διατήρηση της στοματικής υγείας ειδικά των παιδιών και των εφήβων των οποίων τα δόντια είναι πιο ευαίσθητα στην εμφάνιση τερηδόνας.
Τερηδόνα & διατροφή
Παίζει ρόλο η συχνότητα! Βασικοί κανόνες καθημερινότητας
- Max 5-6 κύρια και ενδιάμεσα γεύματα μέσα στη μέρα
- Όχι προσθήκη ζάχαρης (γάλα, φαγητό, γιαούρτι)
- Καλύτερα να καταναλώνονται ζαχαρούχες τροφές αμέσως μετά το φαγητό
- Προσοχή στην κρυμμένη ζάχαρη!
- Όχι αναψυκτικά
- Προτιμώ μη κολλώδη αμαρτωλά σνακ
Τα αναψυκτικά και τα ενεργειακά ποτά είναι βόμβες για τα δόντια!
